Veelgestelde vragen vaktherapie

Vragen die veel gesteld worden over vaktherapie | beeldende therapie heb ik verzameld en beantwoord. Mocht je vraag er niet bij staan, wil je me dit dan laten weten? Dit kan via contact.

 

Moet ik voor beeldende therapie creatief zijn?
Wat is creatief? Iedereen kan iets creeren, iets maken. Niet iedereen vindt van zichzelf dat hij/zij dit goed kan. Die mensen zullen vaak zeggen dat ze niet creatief zijn.
Voor beeldende therapie maakt het niet uit of je iets "goeds" of "moois" maakt. Binnen beeldende therapie gaat het er om wat jij er bij voelt en wat het voor jou betekent. Beeldende therapie is geen workshop. Je wordt dan ook niet beoordeeld op de kwaliteit van je beeldend werk. Mensen die nog nooit geschilderd hebben of sinds de kleuterschool niet meer met klei hebben gewerkt kunnen gewoon in het beeldend werken meedoen. Je zou bijna zeggen dat ze juist meer geschikt zijn dan een kunstenaar omdat ze door hun weinige ervaring "onbevangen" kunnen werken. Zie een filmpje wat maken cliënten in beeldende therapie. (Even scollen naar het derde filmpje).


Kan een beeldend therapeut direct alles van mij zien als ik teken?
Een beeldend therapeut is niet helderziend. Bovendien heeft iedere client een unieke eigen wijze van beeldend werken. Een beeldend therapeut observeert wijze van werken en interactie. De therapeut toetst dit aan belevingen van de client, door controle vragen stellen, ten einde hypotheses te toetsen, waarbij ontwikkelingspsychologie leiddraad is. Observatie is namelijk altijd subjectief. 

 

Mag een gz-vaktherapeut | beeldend therapeut een diagnose stellen?

Een beeldend therapeut, is op HBO niveau opgeleid in de klinische psychologie, dus mag een beeldend therapeut geen diagnose stellen. Alleen een arts, b.v. pyschiater, is hiertoe bevoegd. Een beeldend therapeut kan wel een aanvullende diagnose stellen op verzoek van b.v. een kinderarts, huisarts, psychiater of een advies geven.

Kun je in het beeldend werken je gevoel ervaren?
Een beeldend therapeut biedt het beeldend werken als een therapie aan. Voor beeldende therapie is het belangrijk dat de gevoelens van een client weergegeven kunnen worden met behulp van het beeldend materiaal. Daarom is het creatief werken met het materiaal pas geschikt als een client gevoel er in kan weergeven. Dit kan niet bij elk beeldend materiaal omdat het om een persoonlijke ervaring gaat. Dus niet elk beeldend materiaal is geschikt voor elke client. Afstemming door de vaktherapeut is hierin noodzakelijk.


Wat is het verschil tussen beeldende therapie en activiteitenbegeleiding of dagbesteding?

Beeldende therapie richt zich op behandeling. Behandeling heeft tot doel door middel van interventies verandering te bewerkstellingen in het psychisch welzijn van de client.

Activiteitenbegeleiding richt zich op begeleiding heeft tot doel om de bestaande situatie van de cliënt te behouden of door stimuleren en activeren te verbeteren. Vaak gaat dit om praktische zaken die je kan doen. Een ander verschil is dat de opleiding creatieve therapie een HBO opleiding is en de opleiding tot activiteiten begeleiding is een MBO opleiding. Zorginstituut Nederland heeft onderzoek laten verrichten naar de verschil tussen vaktherapie en dagbesteding.


Is elk ziektebeeld behandelbaar binnen beeldende therapie?
We zagen al dat het beeldend werken binnen de beeldende therapie elk gevoel ervaren zou kunnen worden. Dit geld in principe ook voor alle ziektebeelden. Er zijn echter wel contra indicaties. Vele ziektebeelden zijn te behandelen met beeldende therapie. Dat wil niet zeggen dat elk behandeldoel geschikt is! Praktische behandeldoelen zoals: dagbesteding vinden, schuldsanering, enz. kunnen logischerwijs beter buiten beeldende therapie tot ontwikkeling komen. Psychische behandeldoelen als: rouwverwerking, grenzen aangeven, zelfbeeldverbetering, depressie reduceren,enz. kunnen wel binnen beeldende therapie tot hun recht komen.

 

Vaktherapie (voorheen creatieve therapie) diagnosticeert alleen, het behandeld niet. Klopt dit?

Psychiaters die in de jaren '40 van de vorige eeuw geïnteresseerd waren in de kunstzinnige uitingen van clienten gebruikten vaktherapie om een diagnose te stellen. In de jaren zeventig kwam er meer nadruk op de behandelende kant van vaktherapie. Vaktherapie (voorheen Creatieve therapie) biedt door middel van het medium (beeldende materialen) een veilig plek aan de client om te experimenteren met nieuw gedrag. De client hoeft niet direct te oefenen in een reële situatie maar kan dat in het medium doen. Dit experimenteren heeft geen verstrekkende gevolgen. Heeft de client een postieve ervaring opgebouwd tijdens de experimenten en voelt die zich zekerder bij het nieuwe gedrag dan kan de client beginnen om het te gaan oefenen in reële situaties in het dagelijks leven. Zodoende is vaktherapie niet alleen te gebruiken voor een diagnose maar biedt het ook een veilige behandelplek waar de client kan experimenteren.


Is vaktherapie (voorheen creatieve therapie) wetenschappelijk onderbouwd?
De laatste jaren is de gezondheidszorg geprofessionaliseerd en moet elk beroep wetenschappelijk onderbouwd aan kunnen tonen wat het de gezondheidszorg kan bieden. Dit geldt ook voor beeldende therapie, vaktherapie. Vaktherapie is vertegenwoordigd in de CONO kamer. De vaktherapeutische professional wordt hierdoor gzvaktherapeut genoemd. Er zijn twee Masteropleidingen in Nederland, waarvan de studenten gedegen onderzoek leveren om af te kunnen studeren. Het KenVak coordineert vele onderzoeksprojecten op het gebied van vaktherapie. Vaktherapie valt dan ook onder overige psychologie.

Hiernaast zijn er meerdere mensen in Nederland, Amerika en vele andere landen afgestudeerd en gepromoveerd op onderwerpen van vaktherapie.

Als je vaktherapie krijgt moet je goed nadenken hoe je jouw probleem via een medium duidelijk wil maken aan de therapeut.
Binnen vaktherapie gaat men er vanuit dat een beeldend werk, dat een client gemaakt heeft, iets vertelt over de maker. Vaak spiegelt het beeldend werk onderwerpen waarvan de cliënt zich niet bewust is dat dit gecommuniceerd wordt via het beeld. 
Binnen vaktherapie is het dus niet nodig om allerlei dingen te gaan bedenken om dit via een werkstuk iets duidelijk te maken: Het beeld vertelt het zelf wel!
Ons onderbewuste geeft informatie en een creatief therapeut heeft ervoor geleerd om deze informatie op observeren en te vertalen. Dat gebeurt door te observeren hoe iemand tijdens de sessie werkt met of in het beeldend materiaal, en te kijken naar het eindproduct tijdens de vaktherapeutische sessie. Binnen vaktherapie wordt vaak gewerkt met opdrachten op maat van de client. Het beeldend werken kan zowel in een groep als individueel in de groep of geheel individueel.

Hoe lang bestaat vaktherapie | beeldende therapie?
Vaktherapie (voorheen creatieve therapie) is pas de vorige eeuw echt georganiseerd ontstaan. In de jaren rond 1940 kwamen psychiaters bij elkaar om hun ervaring te delen of de kunstzinnige uitingen van patienten. Hieruit is vaktherapie ontstaan. Vaktherapie bestaat dus nog geen honderd jaar. Als je het vergelijkt met de psychiaters en verpleegkundigen bestaat vaktherapie, beeldende therapie nog maar kort.

Is vaktherapie | beeldende therapie, non-verbaal? En wordt er niet gesproken?
De nadruk ligt bij vaktherapie (voorheen creatieve therapie) op het werken in het medium (creatieve materialen). Dat is het non-verbale gedeelte. Maar vaak begint een therapie met een rondje: hoe zit je er bij? Daarna een korte uitleg van de opdracht. Na de opdracht is er vaak een nabespreking: Hoe vond je de opdracht? Waar liep je tegen aan? Hoe ging het met je leerdoel?
Meestal wordt er dus wel bij de therapie gepraat. Soms kiest een therapeut er voor om het juist niet te doen. Bijvoorbeeld omdat door middel van praten mensen de sfeer beinvloeden waardoor het effect van het beeldend werken minder wordt.

 

Is vaktherapie hetzelfde als activitenbegeleiding/dagbesteding?

Behandeling middels vaktherapie is niet hetzelfde als activiteitenbegeleiding of dagbesteding. Het document gemaakt door FVB op de vraag van Zorginstituut Nederland legt dit helder uit. Het verschil tussen vaktherapie en activiteitenbegeleiden is het hetzelfde als een bv een bakker en een italiaans restaurant; ze gebruiken beide meel om hun producten te fabriceren, echter beide met een geheel ander doel en ervaring.

 

Kijk hier voor extra beeldende therapie links.